Thuốc lá là một trong những tác nhân hàng đầu gây ảnh hưởng đến sức khỏe và các bệnh liên quan đến phổi. Đặc biệt hiện nay, sự xuất hiện của các sản phẩm mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa…) đang nhằm vào thế hệ thanh thiếu niên; thuốc lá rẻ, được bày bán khắp nơi, ý thức tuân thủ các quy định pháp luật về phòng chống tác hại của thuốc lá của một bộ phận người dân chưa cao gây khó khăn, thách thức cho cơ quan quản lý và các cấp chính quyền địa phương.
Năm 2023, Tổ chức Y tế thế giới phát động Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2023 với chủ đề “Chúng ta cần thực phẩm, không cần thuốc lá”. Hoạt động này nhằm kêu gọi các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, kinh tế, môi trường, an ninh lương thực và dinh dưỡng; đề cập đến mối liên hệ giữa sử dụng, trồng cây thuốc lá và đói nghèo; kêu gọi bỏ thuốc lá để tăng chi cho thực phẩm.
Thực hiện Luật phòng chống tác hại (PCTH) của thuốc lá, trong những năm qua, các cơ quan chức năng có thẩm quyền đã triển khai nhiều hoạt động nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân về tác hại của thuốc lá; xây dựng các mô hình không khói thuốc ở cơ quan, đơn vị, trường học. Do vậy, nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá được nâng lên, các quy định cơ bản của Luật PCTH của thuốc lá từng bước đi vào cuộc sống.
Một trong các quyền và nghĩa vụ của công dân trong phòng, chống tác hại của thuốc lá là: “Được sống, làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá. Yêu cầu người hút thuốc lá không hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá”.
Người hút thuốc lá có nghĩa vụ:
- Không hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá.
- Không hút thuốc lá trong nhà khi có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh, người cao tuổi.
- Giữ vệ sinh chung, bỏ tàn, mẩu thuốc lá đúng nơi quy định khi hút thuốc lá tại những địa điểm được phép hút thuốc lá.
- Sản xuất, mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả, sản phẩm được thiết kế có hình thức hoặc kiểu dáng như bao, gói hoặc điếu thuốc lá; mua bán, tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu.
- Quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức.
- Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp quy định tại Điều 16 của Luật này.
- Người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá.
- Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá.
- Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
- Bán thuốc lá bằng máy bán thuốc lá tự động; hút, bán thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm.
- Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em.
- Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
Để giảm tỷ lệ người hút thuốc lá, giảm tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ người dân, các cấp, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị – xã hội cần tiếp tục tăng cường giám sát, đánh giá thường xuyên hiệu quả hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá; duy trì tốt các mô hình không khói thuốc lá tại các cơ quan, đơn vị. Hơn hết, mỗi người dân cần nâng cao ý thức chấp hành nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá để bảo vệ chính bản thân cũng như cộng đồng, xây dựng môi trường sống văn minh, lành mạnh.
